ویکی پدیا پسته

پسته درخت کوچکی است که مبداء آن خاورمیانه و آسیای مرکزی است.

  در کشورهایی مانند ایران،سوریه،ترکمنستان و غرب افغانستان رشد میکند.

  تولید پسته در ایران در سال 2017 معادل 987/574 تن بوده است و ایران در مقام اول جهان قرار گرفته است.

  بعد از ایران آمریکا با تولید 291/272 تن در جایگاه دوم و چین با تولید 294/95 تن در جایگاه سوم قرار داشته اند.

  در ایران تولید پسته بیشتر در شهرستان رفسنجان،شهرستان سیرجان،شهرستان دامغان، شهرستان نی ریز،مروست،شهرستان انار،شهربابک،شهرستان راور،شهرستان زرند و شهرستان نائین صورت میگیرد.

  استان کرمان و شهرستان رفسنجان مراکز اصلی تولید پسته در ایران به شمار می رود.

  ایران وایالات متحده آمریکا، دو کشور اصلی در زمینهٔ تولید و صادرات پسته در جهان به‌شمار می‌روند. به‌طوری‌که حدود هفتاد تا هشتاد درصد تولید سالانه پسته در اختیار این دو کشور بوده‌است.

در سال ۱۹۲۹ دانشمند گیاه شناسی آمریکایی ویلیام ای وایتهوس تنها صرف شش ماه در مزارع باغ‌های کشت پستهٔ ایرانی، با جمع‌آوری بذر و انجماد آن‌ها به صورت انبوه، تولید را برای یافتن پسته‌های متمایز پیدا کرد. او با برگرداندن یک کیسهٔ ۲۰ پوندی(۹کیلوگرم) بذر به آمریکا بازگشت.

   بیش از 90 درصد پسته آمریکا در ایالت کالیفرنیا تولید می‌شود و در ایران شهرستان رفسنجان بیشترین تولید را به خود اختصاص داده‌است. تولید پسته در ایران پیشینهٔ چند هزار ساله دارد. اما پسته‌کاری در آمریکا در دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با کاشتن بذر پستهٔ ایرانی آغاز شده‌است. پس از بحرانگروگان گیری در سفارت ایالات متحده در تهران در نوامبر ۱۹۷۹ میلادی و وضع تحریم‌های آمریکا و متحدانش علیه ایران، پسته‌کاری صنعتی در آمریکا رونق گرفت. در طی سال‌ها تحریم بین‌المللی علیه ایران، پستهٔ آمریکا جای پسته ایران را گرفت. اما باتوافق هسته ایو موج هوای خشک و گرم در سراسر سواحل غربی آمریکا در سال ۲۰۱۴ که باعث از دست رفتن نیمی از محصول پستهٔ این کشور شد، پستهٔ ایران جان تازه‌ای برای راه یافتن به بازارهای بین‌المللی یافت.

  شرکت‌هایی که هم‌اکنون در حال فعالیت گسترده در این زمینه هستند در آینده یک رقیب جدی برای شرکت‌های پستهٔ ایران خواهند بود.

بیشترین مصرف پسته را سرانه اسرائیل به خود اختصاص داده است.

تولید پسته در جهان

  در فاصلهٔ سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ میلادی، ایران، ایالات متحده آمریکا، ترکیه، سوریه و اتحادیه اروپا، پنج تولیدکننده اصلی پسته در جهان بوده‌اند.

  در سال 2014 میلادی،ایران با صادر کردن بیش از 191 هزار تن پسته بزرگترین صادر کننده این محصول در دنیا شناخته شد.

  ایالات متحده آمریکا با صادر کردن 138 هزار تن پسته به عنوان دومین صادرکننده پسته در جهان،در سال 2014 شناخته شد. سومین صادرکننده پسته در جهان در سال 2014 با حدود 3 هزار تن پسته صادراتی،شناخته شد.

یکی از برتری های ایران در سال 1389 معادل 150 هزار تن بوده است.

پسته اکبری:

  پسته اکبری یکی ازارقام تجاری پسته میباشد که از نظر اقتصادی دارای بالاترین ارزش میباشد. این نوع پسته به نام عبداللهی نیز شهرت دارد و در روستای فخرآباد کشکوئیه رفسنجان شناسایی و انتخاب گردیده است. این نوع پسته بادامی شکل،کشیده و درشت میباشد.

پسته کله قوچی:

 پسته کله قوچی این رقم یکی از ارقام تجاری پسته ایران می‌باشد که برای اولین بار توسط فردی به نام حاج علی شریفی در روستای دهنو رفسنجان شناسایی و انتخاب گردید و به همین دلیل به نام پسته حاج شریفی نیز معروف است.مناطق عمده گسترش آن در استان کرمان میباشد و در استان های دیگر کشور به صورت پراکنده موجود است.

پسته احمد آقایی:

   پسته احمد آقایی، این رقم برای اولین بار توسط فردی بنام احمد آقا فروتن در احمدیه نوق شناسایی و انتخاب گردید. گسترش این رقم در استان کرمان بیشتر در مناطق نوق رفسنجان و شهرستان سیرجان می‌باشد. در حال حاضر این رقم یکی از مهم‌ترین ارقام تجاری کشور می‌باشد که علی‌رغم قدمت نه چندان طولانی آن، به‌طور چشمگیری در حال گسترش می‌باشد. میوه آن بادامی‌شکل ولی ظاهری آن همانند رقم کله قوچی می‌باشد. قرمزی رنگ مغز، سفیدی پوست استخوانی و درشتی میوه باعث گسترش آن شده‌است.

پسته فندوقی(اوحدی):

   پسته اوحدی، یکی از متداول‌ترین ارقام تجاری پسته ایران می‌باشد که بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ در روستای فتح‌آباد رفسنجان توسط مهدی اوحدی شناسایی و انتخاب گردید. رقمی است بسیار معروف و سازگار برای اکثر مناطق پسته‌کاری که در طول ۵۰ سال گذشته گسترش فراوانی پیدا کرده‌است. حدود ۷۰–۶۰ درصد پسته‌کاری‌های رفسنجان را این رقم به خود اختصاص داده‌است. این رقم دارای میوه‌های فندقی شکل و کروی میباشد.بیشترین حجم صادرات پسته کشور متعلق به این نوع پسته است.

روش تکثیر پسته:

  روش متداول تکثیر پسته از طریق کاشت دانه و ایجاد نهال است و معمولاً پس از چند سال با سر برداری و پیوند زدن به گونه پسته دلخواه می‌رسند.روش دیگر تکثیر پسته روش تکثیر بافت است که بسیار محدود است.

روش نگهداری پسته:

  بهترین روش برای نگهداری از آجیل مغز شده، نگهداری درون فریزر است تا از رشد قارچ آفلاتوکسین بر سطح دانه‌ها و مغزها پیشگیری کنید. مصرف این قارچ سرطان زاست. البته در مقدار زیاد با گذاشتن قرص در انبارها از فساد شدن جلوگیری می‌کند.

مهمترین آفات پسته در ایران:

  مهم‌ترین آفت درخت پسته پسیل یا شیره خشک است. حشره ای بسیار ریز و نارنجی رنگ که به سرعت زیاد تکثیر میشود علاوه بر تغذیه از شیره درخت به وسیله مکیدن برگهای آن باعث پوشاندن سطح برگ و عدم رسیدن نور کافی به درخت میشود باعث ریزش و خسارت به محصول میشود. از دیگر آفات پسته سن یا سنک یا پنجرک است حشره ای در رنگهای مختلف که با خرطوم نوک تیز خود از پسته کال تغذیه میکند. آفلاتوکسین زهرابه ای است که به وسیله گروهی از قارچ ها به نام اسپرژیلوس که جزء کپک ها هستند ترشح میشود.آفلاتوکسین به انسان و دام ضرر فراوان میرساند. سم مذکور در صورت مصرف مزمن موجب سرطان میشود. از دیگر آفات پسته میتوان به :شبپره هندی،شبپره خرنوب،لمبه گندمی و شیشه های دندانه دار اشاره کرد.