دلایل پوکی پسته

پوکی پسته : پسته یکی از مهم‌ترین محصولات باغی کشور می‌باشد که اهمیت زیادی در صادرات و اقتصاد کشور دارد. در حال حاضر بیش از 300 هزار هکتار باغ پسته با تولید سالیانه حدود 240 هزار تن پسته خشک در ایران وجود دارد.
سالیانه 100 هزار تن پسته به خارج از کشور صادر شده و درآمدی حدود چهارصد میلیون دلار را برای کشور به ارمغان می‌آورد.
به دلیل شرایط مناسب اقلیمی، پسته ایران دارای مرغوبیت بالایی از مشکلات مهم درختان پسته است که هرساله سبب کاهش قابل توجهی از عملکرد درختان می‌گردد.تاثیر عوامل ژنتیکی در پوکی پسته
پژوهش‌های مختلف نشان داده است که درصد در ارقام مختلف و در پایه‌های مختلف پسته متفاوت است که این نشان‌دهنده نقش پتانسیل پایه و پیوندک در بروز این پدیده است.
مشخص گردید که بین ارقام تجاری میزان پوکی ارقام کله قوچی و واحدی به طور معنی‌داری بالاتر از ارقام اکبری و احمد آقایی است.
ژنوتیپ درخت گرده زا و نوع دانه گرده نیز احتمالاً می‌تواند در کاهش و یا افزایش پوکی پسته مؤثر باشد؛ اما پژوهش‌های بیشتر در این زمینه نیاز استتاثیر عوامل تغذیه‌ای در پوکی پسته
مدیریت کود دهی مناسب باغات نقش بسیار مهمی در کاهش درصد پوکی محصول دارد.
به نظر می‌رسد که عناصر نیتروژن (N)، بور(B) و روی (Zn) در جوانه‌زنی دانه گرده رشد لوله گرده در خامه، بقای کیسه جنینی و جلوگیری از سقط تخمک نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند.
لازم به ذکر است که عدم تعادل عناصر پرمصرف و کم‌مصرف و محدودیت‌های تغذیه‌ای نقش مهمی در افزایش این پدیده دارد.
برخی پژوهش‌ها در کالیفرنیا نشان داده است که ثابت نگه‌داشتن میزان بور برگ‌ها بالاتر از 120 پی پی ام افزایش تولید از پوکی پسته می‌کاهد.تنش‌های مختلف محیطی در پوکی پسته

دما بالا و گرمازدگی در زمانه‌ای باز شدن گل‌ها، گرده‌افشانی، رشد اولیه میوه و همچنین در زمان رشد و نمو جنین سبب افزایش پوکی میوه‌ها می‌گردد.
عارضه آفتاب‌سوختگی در پسته که به دلایل مختلف ازجمله تابش شدید نور خورشید و افزایش دما ایجاد می‌گردد نیز می‌تواند سبب ایجاد میوه‌های پوک گردد.
مشخص‌شده است که جنین اکثر میوه‌هایی که دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند سقط شده و این میوه به‌صورت پوک و نیمه پوک مغز در زمان برداشت مشاهده می‌گردد.

تنش خشکی، شوری و دورهای آبیاری طولانی مدت سبب افزایش درصد پوکی محصول می‌گردند.
جلوگیری از تنش‌های آبی در زمان رشد و نمو میوه و جنین از افزایش تولید میوه‌های پوک می‌کاهد. تنش آفات و بیماری‌های مختلف نیز در این پدیده مؤثر می‌باشند به طوری که پژوهش‌ها نشان داده است که نسل‌های آخری پسیل و شپشک ها به‌گونه‌ای قادرند به جنین آسیب برسانند که سبب پوکی پسته شدن و امکان تمایز ین نوع پوکی با پوکی فیزیولوژیکی پسته در برخی موارد سخت و غیرممکن می‌گردد.
زنبورهای مغز خوار، سنهاو حتی پروانه کراش نیز می‌توانند سبب جلوگیری از جنین و تشکیل میوه‌های پوک و نیم مغز گردند.
اگرچه در ارتباط با بیماری‌های مختلف پسته بر پدیده پوکی پژوهش‌های کمی انجام گردیده است اما آنچه مشخص است اینکه از درختان آلوده نمی‌توان محصول با کمیت و کیفیت مناسب انتظار داشت.
مدیریت مناسب آبیاری، کود دهی مناسب و کنترل آفات و بیماری‌ها سبب جلوگیری از ضعف عمومی درختان گردیده و به‌طور قابل‌توجهی باعث کاهش درصد پوکی محصول می‌شوند.
روش‌های سر برداری و تنک شاخه می‌تواند سبب کاهش درصد پوکی گردند.
کاربرد برخی از روغن‌ها معدنی مانند روغن ولک می‌تواند سبب کاهش پوکی میوه‌های پسته گردد. محلول‌پاشی برخی از قندها نیز می‌تواند در کاهش پوکی میوه‌های پسته مؤثر باشد.
پدیده سال آوری نیز با پدیده پوکی ارتباط نزدیک دارد به طوری که در سال کم‌بار یا در درختان کم‌بار میزان پوکی به‌طور معناداری بیشتر از سال‌های پربار یا درختان پربار است.
بنابراین این کنترل سال آوری پسته و تنظیم باردهی درختان می‌تواند در کاهش پوکی محصول نقش مهمی ایفا نماید.