شوره زدگی زمین پسته و دردسرهایش

استفاده بی رویه از چاه ها

ایران در یکي از خشک ترین مناطق جهان واقع شده است. در بخشهاي وسیعي از فلات مرکزي و حاشیه کویر، آب و شوري با هم پیوند خوردهاند و امروزه کمتر منبع آبي را ميتوان یافت که نسبت به چند سال گذشته شور نشده باشد. پیامد این شوري، کاهش عملکرد، افزایش هزینه هاي تولید و نابودي تدریجي خاك بوده است. میل به داشتن امکانات و دستیابي به درآمد بیشتر، براي زندگي مرفه تر، که در چند دهه گذشته به اوج خود رسیده است، بسیاري از ساکنین مناطق حاشیه کویر را بر آن داشت تا با بهرهبرداري سنگین از آبهاي(گرانقیمت) زیر زمیني، که یادگار نیاکان این مرز و بوم ميباشد، ضمن کاهش شدید سطح این آبها، به تدریج ناچار به برداشت آب همراه با نمک شوند. ادامه وضعیت فعلي، نگرانيهاي شدیدي را موجب شده است و آیندهاي مبهم را براي گستره ي وسیعي از مناطق روستایي و نزدیک به کویر رقم زده است. اگر چه با اجراي بهترین برنامههاي مدیریت شوري، بازگشت به گذشته به هیچ وجه امکان پذیر نخواهد بود، امّا حداقل نتیجه آن، جلوگیري از تخریب بیشتر منابع ملي، یعني آب و خاك به عنوان دو عنصر با ارزش زندگي خواهد بود.

تاثیر شوری زمین بر روی درختان نا بالغ

شاید بتوان گفت که شوری بیشتر از آنچه روی درختان بالغ و بارده تأثیر منفی می گذارد و موجب خسارت می شود؛ به نهال های تازه کشت شده و باغهای جدید الاحداث خسارت وارد می کند.

بیشترین اثر تنش شوری بر بذور، نهال ها و درختان در حال جوانه زدن و باغ های تازه کشت شده می باشد و این به دلیل مقاومت کم آنها به شوری است.

شورزدگی یک آفت است

شوره زدگی در واقع آفتی در ریشه درختان پسته است که بر اثر بارندگی های شدید بهاری یا آبیاری های با روش غلط یا بی رویه و بیش از حد اتفاق می افتد. توضیح این نکته ضروری است که درختان پسته در برابر شوری خاک به مراتب بیشتر از سایر درختان مقاومت دارند، اما به هر حال برای درجه شوری خاک های مورد پذیرش درختان پسته حد و اندازه ای وجود دارد و بالاتر از آن درجه ریشه درختان می سوزد.

اما اگر منابع تامین آب شیرین باشد، کالاً شوری خاک ها (متناسب با عمر درخان و دفعات آبیاری آن ها) به تدریج کاهش می یابد تا به حد اعتدال یا مطلوب برسد. این اعتدال شوری خاک تنها در حیطه تغذیه ریشه درختان پسته و نفوذ آب در یک استمرار طولانی انجام می گیرد.

شوری خاک سبب کاهش تعداد پنجه و کاهش سرعت و میزان جوانه‌زنی می‌شود، بنابراین در این اراضی لازم است مقدار بیشتری بذر در واحد سطح کشت شود.

در اراضی شور کود پتاس به صورت سوافات استفاده میشود

خاک‌های شور اغلب به دلیل میزان سدیم بالا، نفوذپذیری خوبی برای آب باران ندارند. در این اساس استفاده از بقایای گیاهی و کودهای حیوانی به منظور بهبود شرایط فیزیکی خاک و افزایش نفوذپذیری و شستشوی بهتر نمک‌ها و جلوگیری از فرسایش خاک توصیه می‌شود. تسطیح اراضی مانع از انباشت نمک در قسمت‌های خاصی از زمین می‌شود که باید تسطیح در اراضی شور باید به صورت اصولی انجام شود.

 آب شویی اراضی شور با روان آب‌های ناشی از نزولات آسمانی و سایر منابع قابل دسترس آب(با شوری کم ) برای بهبود کیفیت خاک باید مدنظر قرار گرفته و در صورت شور بودن آب آبیاری، سعی شود با استفاده از پیش‌بینی‌های هواشناسی در صورت احتمال بارش از آبیاری خودداری شود تا از آب‌های شور حداقل استفاده شود، چراکه این کار علاوه بر کاهش اثرات شوری، مانع از تجمع بیشتر نمک در خاک می‌شود.

در خاک‌های سبک به دلیل فقر عناصری چون ازت، روی، پتاس و فسفر و ph خاک اهمیت این عناصر در کاهش تاثیرات شوری می‌بایست به عناصر فوق توجه خاص شود، بایستی از مصرف کودهای حاوی بر در اراضی شور خودداری شده و توصیه می شود در هنگام مصرف کود ازت به صورت سرک در اراضی شور مقدار مصرف کود در هر نوبت کاهش و در مقابل تعداد دفعات مصرف افزایش یابد تا از افزایش سریع فشار اسمزی در ناحیه ریشه خودداری شود.