آفات پسته

مدیریت علف های هرز:

  هر فصل و هرموقع از طول فصل رشد اگر علف هرزی دیدید آنرا جدا کنید. سعی کنید تمام منطقه را بدون علف هرز نگهدارید. ابعد از مدتی که نهال ها رشد کردند و درخت ها به قدری رسیدند که سایه درست کنند، حجم علف های هرز به اندازه قابل توجهی کم میشود.

آفات و بیماری های درخت پسته:

  درختان پسته همواره موردحمله تعداد زیادی (بیش از 50 گونه) آفت بخصوص حشرات قرار می‌گیرد.خسارت آفات و عدم آگهی از جلوگیری کنترل آن‌ها همواره یکی از بزرگ‌ترین مشکلات باغداران بوده است.مهم‌ترین خسارت آفات پسته به‌صورت خسارت‌های کیفی و کمی هستند.

  خسارت‌های کیفی مانند افزایش درصد پوکی و ناخندانی و افزایش انس پسته و خسارت‌های کمی شامل کاهش عملکرد ناشی از ریزش خوشه‌ها و میوه‌ها است و علاوه بر دو نوع خسارت فوق،  آفت می‌تواند باعث ضعف و خشک شدن سرشاخه‌ها و تدریجاً موجب از بین رفتن کامل درختان بارور شود.

  سالیانه خسارت‌های ناشی از آفات پسته حدود 15 درصد محصول تولیدی تخمین زده می‌شود.

بر اساس خسارتی که آفات پسته وارد می‌کنند، آفات پسته به سه دسته تقسیم می‌شوند:

آفات درجه اول پسته:

آفاتی که همه‌ساله در باغات پسته دیده می‌شود و به علت وارد آمدن خسارت شدید مبارزه با آن‌ها الزامی است :

-پسیل

-پروانه چوبخوار پسته

-سن های زیان آور

آفات درجه دوم پسته:

  معمولاً جمعیت آن‌ها زیر سطح زیان اقتصادی است ولی در بعضی مناطق و در بعضی از سال‌ها به حالت طغیانی و خسارت زا درآمده و مبارزه با آن‌ها لازم است:

-پروانه میوه خوار پسته

-زنجره پسته

-شپشک های پسته

-پروانه پوست خوار پسته

آفات درجه سوم پسته:

   جمعیت این آفت در باغات پسته پایین می‌باشد و به ندرت جمعیت آن‌ها به بالای سطح زیان اقتصادی می‌رسد:

-سوسک شاخک بلند پسته

 -سوسک طوقه خوار پسته

 -پروانه برگ‌خوار پسته

 -زنبورهای مغز خوار پسته

-کنه‌های پسته

-پروانه جوانه خوار پسته

-سر خرطومی پسته

 -شب‌پره خرنوب

 -شب پره هندی

 مهمترین آفات پسته: پسیل پسته

پسیل معمولی پسته مهم‌ترین آفت از گروه آفات درجه اول پسته ایران است.

  این آفت خسارات زیادی به محصول وارد می‌کند. به‌طوری‌که در حدود اواخر خرداد تا اواخر مرداد حساس‌ترین زمان برای گیاه پسته در ارتباط با این آفت است. اگر جمعیت آفت در این دوره زمانی افزایش یابد خسارت سنگینی به محصول و گیاه وارد می‌کند.برای مبارزه با این افت از سموم مختلفی ازجمله : میتاک، کونفیدور، کنسالت، دارتون، اکتارا، کالیپسو، انویدور و موسپیلان میتوان استفاده کرد.
  حشره کامل پسیل پسته از اواخر زمستان در باغ‌های پسته ظاهر می‌شود و از اوایل بهار هم‌زمان با شروع رشد رویشی درختان پسته تا اواخر پاییز فعال است. علیرغم تغییرات دما و سایر پارامترهای اقلیمی از بهار تا پاییز مادامی‌که برگ ‌بر روی درخت وجود داشته باشد این حشره  زاد ولد و رشد و نمو دارد.

  پسیل معمولی پسته در زمستان در زیر بقایای گیاهی موجود در سطح باغ‌های پسته شامل علف‌های هرز خشک‌شده و برگ‌های پسته ریزش کرده زمستان گذارانی می‌کند. در زیرپوشش گیاهی شامل مخلوطی از علف‌های هرز گرامینه و برگ درختان پسته بیشترین تراکم حشرات کامل پسیل جمع‌آوری میشود. شخم باغ‌های پسته اعم از محل‌های دارای پوشش و بدون پوشش گیاهی موجب تلفات معنی‌دار جمعیت این افت می‌شود.

پسیل معمولی پسته دارای دشمنان طبیعی متعددی است:

   زنبور پسیلا فاگوس مهم‌ترین دشمن این حشره هست؛ این حشره مفید در پسته کاری های کشور و همچنین کشورهای مجاور ایران پراکنش دارد.نرخ رشد افزایش جمعیت این حشره بسیار نزدیک به پسیل معمولی پسته است و می‌تواند روزانه 8 پوره سن چهارم میزبان را از طریق رفتار میزبان خواری بکشد و به‌عبارتی‌دیگر نابود کند.

  کفشدوزک یکی دیگر از دشمنان پسیل معمولی پسته است. این کفشدوزک عمده‌ترین گونه پسیل خوار در باغات پسته است.حشرات کامل دارای قدرت تولید مثل بسیار بالای هستند. افزایش جمعیت پسیل پسته باعث خسارت‌هایی مانند ریزش میوه‌های تازه تشکیل‌شده، کاهش وزن مغز، کاهش خندانی و کاهش کیفیت پسته و همچنین افزایش پوکی و ریزش جوانه‌های میوه سال بعدی و درنهایت باعث ریزش برگ‌ها می‌گردد و در این حالت گیاه بشدت ضعیف شده و سال آینده رشد خوبی نخواهد داشت.درصورتی‌که با این آفت مبارزه نشود تقریباً 80 تا 100 درصد پسته سال جاری و تأثیر غیرمستقیم بر محصول سال‌های بعدی دارد.

به دو روش می‌توان با این آفت مبارزه کرد:

1- مبارزه با دشمنان طبیعی
2-مبارزه با مواد شیمیایی

به دلیل چند نسل بودن و قدرت زادآوری بالای این آفت و همچنین نامشخص بودن سطح زیان اقتصادی و سم‌پاشی‌های بی‌رویه کشاورزان باعث بروز پدیده مقاومت، از بین رفتن دشمنان طبیعی آفت در بعضی موارد گشته است.

پروانه چوب‌خوار پسته:

  پروانه چوب‌خوار پسته یکی از آفات درجه اول پسته کشور مطرح هست. این آفت در کلیه مناطق ایران گسترش دارد. خسارت این آفت به دو صورت بر روی درختان پسته تأثیر می‌گذارد. اول به خوشه و میوه خسارت وارد می‌شود و دوم موجب ضعف شاخه‌های می‌گردد.در حال حاضر برای کنترل این آفت از روش‌های شیمیایی استفاده می‌شود و از حشره‌کش لاروین به نسبت 2-1.5 در هزار و در زمان یک هفته بعد از پیک ظهور پروانه‌ها توصیه می‌شود. لازم به ذکر است که استفاده از حشره‌کش لاروین برای کنترل پروانه چوب‌خوار باعث افزایش پسیل در نسل‌های بعدی می‌گردد. لذا حشره‌کش کمتر توصیه می‌شود.

   این آفت برای اولین بار در سال 1344 از رفسنجان گزارش شد. پروانه چوب‌خوار تا قبل از سال 1350 خسارت زیادی به باغ‌های پسته وارد نمی‌کرد ولی به علت کاربرد بی‌رویه مواد شیمیایی (حشره‌کش‌ها) در باغ‌های پسته در طول سال‌های 1350 تا 1360 باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی این آفت شده که در حال حاضر این آفت به‌عنوان آفت درجه اول پسته کشور مطرح است.این آفت پس‌ از این که تخم آفت پخش گردید، لاروها وارد محور خوشه شده و با تغذیه از قسمت‌های مرکزی و آوندهای محور خوشه ارتباط میوه‌های قسمت انتهایی را قطع و درنتیجه باعث خشکیدن میوه‌های رأس خوشه می‌گردند؛ که گاهی دانه‌های خشکیده به 5 تا 7 عدد در خوشه می سد و خسارت آفت به این صورت نسبتاً زیاد است.لاروها مستقیماً خود را به آوندها چوبی رسانده و شروع به تغذیه و ایجاد کانال لاروی می‌نمایند. حضور این کانال‌ها در داخل چوب‌های جوان، مغز شاخه‌ها را نابود کرده و باعث می‌شود رشد شاخه متوقف شود و آن‌ها کوتاه و لاغر بمانند و درنتیجه موجب اختلال در گل‌دهی درخت در سال بعد می‌شود.

سن‌های زیان‌آور پسته:

  سابقه خسارت سن‌ های زیان‌آور پسته در مناطق پسته‌کاری ایران و بوییِ استان کرمان به سال 1343 برمی‌گردد. در این سال از کرمان گزارش شد که میوه‌های درختان پسته شدیداً به یک نوع بیماری نوظهور مبتلا شده است و خسارت شدیدی به محصول پسته وارد نموده. باغداران پسته رفسنجان این بیماری را ماسو نام نهادند. این بیماری در میوه درختان جنگلی بنه نیز مشاهده شد.این حشرات کامل زمستان را در مناطق کوهستانی زیر انواع بوته‌های وحش (درمنه، قیچ و …) می‌گذرانند. این سن‌ ها از واسط فروردین از مکانه‌ای زمستانه خارج و روی میزبان‌های وحشی تخم‌گذاری و تغذیه می‌کنند. اواخر خرداد با خشک شدن میزبان‌ها در مناطق کوهستانی به سمت باغ‌های پسته هجوم می‌آورند و از میوه‌های پسته تغذیه می‌کنند.

 آفت پروانه میوه خوار پسته

   زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پیله و در حجره هایی در زیر پوست درخت می گذرانند. لاروها در اواخر اسفند ماه تبدیل به شفیره می شوند.پروانه ها به تدریج از اواسط فروردین ماه از شفیره خارج شده و ماده ها معمولا تخم های خود را بطور انفرادی روی پهنک برگ و یا بندرت روی دمبرگ و دم خوشه پسته می گذارند.دوره رشد جنینی دو هفته طول می کشد و اولین لاروها فروردین ماه ظاهر شده و بلافاصله میوه های جوان را سوراخ کرده و داخل میوه می شوند و از مغز پسته تغذیه می کنند.لاروهای این آفت از جنین تازه تشکیل شده پسته تغذیه می کنند و باعث سیاه شدن و ریزش میوه های پسته می گردند.لاروها پس از خوردن محتویات میوه آن را سوراخ کرده و خارج می شوند و سپس وارد میوه دیگر می شوند.در این مرحله هر لارو قادر است تا هشت میوه را از بین ببرد.

استفاده از سموم زیر در زمانی که دو سوم گل ها به میوه تبدیل شدند توصیه می شود:

-متاسیستوکس 1.5 در هزار
-زولون 2.5 در هزار+ روغن ولک 2.5 در هزار